Silent Hill retrofiel - Doodstil
De mist ingegaan.
Het is september 1998 en heel Europa is in de ban van Metal Gear Solid. Een klein groepje kijkt echter gebiologeerd naar de bijgesloten demo, van een game genaamd Silent Hill. De demo opent met een CG-video die er voor zijn tijd weergaloos uitziet, terwijl een melancholieke mandoline haar treurige noten klaagt. Het daaropvolgende bezoek aan een kille, verlaten school bevestigt de toon: Silent Hill brengt volledig nieuwe ideeën naar het survival horror-genre.
Waar Resident Evil namelijk zijn inspiratie uit de zombieklassiekers van George Romero haalde, gebruikte Konami de psychologische horrorfilm Jacob's Ladder als blauwdruk. Het resultaat was tot dan toe ongezien in games: surrealistisch camerawerk, de constant vervagende lijn tussen realiteit en hallucinatie, en een pompende, dissonante soundtrack die er allemaal voor zorgen dat Harry's neerwaartse spiraal als een vonk op de speler overslaat. Waar de horror in Resident Evil langzaamaan verdween naarmate je steeds sterkere wapens oppakte, bleef de spanningsboog in Silent Hill alsmaar stijgen. Konami wist op die manier de gevestigde ideeën over wat een survival horror-game was als een kaartenhuis omver te blazen, en bewees met Silent Hill dat het genre nog meer dan genoeg ruimte voor innovatie had.
Nochtans moest de ontwikkelaar (een intern team binnen Konami genaamd Team Silent) ten tijde van de eerste PlayStation behoorlijk wat toegevingen maken om zijn artistieke visie naar de console te vertalen. Resident Evil maakte bijvoorbeeld gebruik van vooraf gerenderde achtergronden, maar dat betekent ook een statische camera. Silent Hill hanteert dan weer real-time graphics. Om ervoor te zorgen dat de PlayStation niet onder het renderen bezwijkt, moest de draw distance enorm worden ingekort. Team Silent zette die tekortkoming echter briljant in een pluspunt om: het team verhult de pop-in met een dikke laag mist die ondertussen hét handelsmerk bij uitstek is voor de reeks. Deze meesterzet maakt het dorpje net zo'n belangrijke vijand als de monsters die net buiten je blikveld sluipen.
Naast de iconische mist vestigde deze debutant de fundamenten waarop de rest van de reeks zou bouwen. Denk maar aan de typische labyrintische locaties die je met behulp van je gedetailleerde map verkent en uitkamt voor puzzels, net als de gore Otherworld waar industriële omgevingen onder een dikke laag roest en bloed bedekt liggen. Ook op vlak van verhaal zette de eerste game de toon, want de saga rond de Gillespie-familie, de mysterieuze The Order en de geboorte van een nieuwe god wordt in maar liefst de helft van alle mainline Silent Hill-games uitgediept.
Nochtans zijn twee decennia niet mild geweest voor het verhaal van Silent Hill 1. Hoofdpersonage Harry en dochter Cheryl worden heel oppervlakkig uitgewerkt, terwijl de religieuze sekte een te expliciete en te typische plotlijn is voor de nochtans unieke sfeer van de game. Silent Hill 2 zou op dat vlak een enorme sprong vooruit betekenen, met een verhaal dat veel gelaagder, persoonlijker en verontrustender was. Ook het design van monsters zou vanaf dan een flinke upgrade krijgen: de eindeloze lagen psychologische symboliek achter Pyramid Head van deel 2 staan in schril contrast met de saaie, inspiratieloze zombiehonden en -vogels die je in deel 1 bevecht.
Het is ondertussen welbekend dat Team Silent binnen Konami als mislukkelingen werden beschouwd. Konami wist dan ook nooit écht wat het met Silent Hill moest aanvangen. Hoewel er twee aanvaardbare Hollywoodfilms kwamen die een financieel succes betekenden, en Team Silent tot en met Silent Hill 4 ware horrorklassiekers afleverde, werd het team opgedoekt en de ontwikkeling van nieuwe games aan westerse studios uitbesteed. Shattered Memories vormde een zeer verregaande en geslaagde remake van deel 1, maar Origins en Downpour bleken bijzonder flauw, terwijl Homecoming zelfs een absolute stinker was.
In 2014, vijftien jaar na de release van Silent Hill 1, sloeg een nieuwe aankondiging echter in als een atoombom. Via de briljante en waanzinnig angstaanjagende 'demo' P.T. raakte namelijk bekend dat Konami's sterdesigner Hideo Kojima samen met regisseur Guillermo Del Toro aan een nieuw deel in de reeks werkte: Silent Hills. Plots was er nieuwe hoop: de prestigieuze reeks werd onder handen genomen door een ervaren, creatieve gamedesigner en een levende horrorlegende. Wat kon er misgaan? Alles, zo blijkt. Wegens redenen die we waarschijnlijk nooit te weten zullen komen, werd Kojima op onverklaarbare en spectaculaire wijze buitengekegeld bij Konami. Silent Hills verdween de vuilbak in.
En zo zijn we weer bij 2019 aanbeland, het jaar van Silent Hills twintigste verjaardag. De respons van het internet omtrent twee decennia in het mistig dorpje was echter tekenend: in plaats van uitbundige eerbetonen aan een gevierde reeks, klonken er lauwe, teleurgestelde reacties die vooral de toekomst van de serie in vraag stellen. Silent Hill bevindt zich op dit moment dan ook in een vagevuur en gezien Konami steeds minder en minder games ontwikkelt, ziet de toekomst er allesbehalve rooskleurig uit voor dit icoon van het horrorgenre. Het is pijnlijk, maar waar: het is doodstil geworden rond Silent Hill.