De dominantie van Call of Duty: moderne oorlogsvoering en de prijs van succes
Het tweede deel in de weg naar Advanced Warfare.
Op 4 november 2014 komt Call of Duty: Advanced Warfare uit voor de pc, PlayStation 3, PlayStation 4, Xbox 360 en Xbox One. In de aanloop hiernaar vertelt Yvo over de geschiedenis van de Call of Duty-serie. In dit tweede artikel: hoe Activision met de shooter-reeks het imperium verder uitbreidt, en de keerzijde van succes.
Na een tsunami aan concurrerende Tweede Wereldoorlog-shooters is de Call of Duty-serie nodig toe aan renovatie. In 2007 verrast Infinity Ward vriend en vijand met Call of Duty 4: Modern Warfare. Het verhaal is dit keer niet gebonden aan historische feiten. Door deze vrijheid kiest de ontwikkelaar voor een fictief verhaal met een plot zoals je die van menig Hollywoodfilm gewend bent. Samen met de hedendaagse setting en moderne wapens is dit een welkome afwisseling binnen het genre.
Naast een spectaculaire campagnemodus kent de eerste Modern Warfare een minstens net zo boeiende multiplayer. De introductie van perks, soldatenklassen en een levelsysteem verlengen de replaywaarde van de game aanzienlijk. Mede dankzij de toenemende populariteit van online gamen op consoles gaat Call of Duty 4: Modern Warfare dan ook als zoete broodjes over de toonbank. Het is de eerste Call of Duty-game die de magische grens van tien miljoen verkochte exemplaren (ruim) passeert.
Twee jaar later komt bijgevolg vervolg op Modern Warfare uit, nadat Treyarch tussendoor World at War lanceerde. Al voor Call of Duty: Modern Warfare 2 in de schappen ligt is er de nodige controverse. In het beruchte No Russian-level sluit je jezelf als undercover CIA-agent bij een terroristische groepering aan en kun je op een Russisch vliegveld een bloedbad onder onschuldige burgers aanrichten. Als gevolg van de ophef wordt voortaan bij het opstarten van de game aan je gevraagd of je het level wil overslaan. In Duitsland en Japan wordt de missie gecensureerd, en in de Russische versie zelfs in zijn geheel geschrapt.
Gamers trekken zich echter weinig aan van alle commotie. Ze staan zelfs om middernacht voor de winkeldeuren te dringen om als een van de eersten een exemplaar te bemachtigen. Activision heeft een 'schamele' 250 miljoen dollar in de ontwikkel-, productie-, distributie- en marketingkosten van de game gestoken. Binnen één dag is de investering al bijna dubbel terugverdiend. Call of Duty: Modern Warfare 2 komt in het Guinness Book of World Records en onttroont Grand Theft Auto IV destijds als 'de meest succesvolle entertainment lancering aller tijden'.
Door een leegloop bij Infinity Ward (waarover later meer) loopt de ontwikkeling van de derde Modern Warfare vertraging op. Activision zet noodgedwongen meerdere studio's op de game. Het nieuwe Sledgehammer Games werkt een half jaar aan een third-person shooter variant met de naam Call of Duty: Vietnam, maar moet halsoverkop met Call of Duty: Modern Warfare 3 aan de slag. Hoewel de rek er een beetje uit is, vormt het laatste deel in de Modern Warfare-reeks uiteindelijk een waardige afsluiter van een verhaaltechnisch drieluik.
Call of Duty is inmiddels uitgegroeid tot een megasucces, maar achter de schermen hangt er een grimmige sfeer. Vlak na de succesvolle lancering van de eerste Modern Warfare neemt Vivendi Games uitgever Activision over. Het gaat verder onder de naam Activision Blizzard en wordt door de fusie in één klap de grootste gameproducent ter wereld.
Er is van begin af aan veel wrijving tussen de ontwikkelaar en de uitgever. In 2010 stuurt de uitgever Infinity Ward-eigenaren Jason West en Vince Zampella wegens 'ongehoorzaamheid' en 'contractbreuk' de laan uit. Binnen 24 uur na dit bizarre ontslag kondigt Activision Blizzard drie nieuwe Call of Duty-games aan.
Inmiddels stappen er steeds meer werknemers van Infinity Ward op wegens het niet uitbetaald krijgen van bonussen. Onder draconische toestanden hebben ze een billion dollar baby afgeleverd, maar zien daar weinig voor terug. West en Zampella betichten Activision Blizzard-baas Bobby Kotick van Orwelliaanse praktijken om aanwijzingen te zoeken die hun ontslag mogelijk zouden maken.
Het duo spant een rechtszaak aan tegen de uitgever wegens het niet nakomen van financiële beloftes. Hun eis wordt op een gegeven moment zelfs bijgesteld naar het exorbitante bedrag van één miljard dollar. Beide partijen schikken uiteindelijk en houden tot op heden de kaken stijf op elkaar.
Terwijl een leger advocaten de strijd met elkaar aangaat, werkt Treyarch onverminderd door aan een nieuw deel in de serie. In Call of Duty: Black Ops verlaat deze ontwikkelaar voor het eerst het strijdtoneel van de Tweede Wereldoorlog. De singleplayer is wederom een heftige achtbaanrit met een sterk verhaal. Door middel van flashbacks trek je als elitesoldaat door verschillende brandhaarden in de Koude Oorlog. Met grote namen als Sam Worthington, Ed Harris, Gary Oldman en Ice Cube als stemacteurs wordt de grandeur van de Call of Duty-serie meer dan ooit tevoren bevestigd.
Op het gebied van de multiplayer verrast Treyarch vooral met de uitdagende Wager Matches. Zo is er bijvoorbeeld de One in the Chamber-modus waarbij je met slechts drie levens en één kogel in je magazijn rondloopt, en voor elke kill een nieuwe kogel krijgt. Met de Call of Duty Points die je na een top drie eindklassering verdient, koop je vervolgens weer nieuwe wapens, uitrusting en perks. Met Black Ops is het in ieder geval duidelijk dat Treyarch de wankelende plaats van Infinity Ward met verve opvult.
In 2012 komt Treyarch met het vervolg op Black Ops dat in een tijdbestek van slechts twee weken een miljard dollar binnenharkt. In Call of Duty: Black Ops 2 is met alternatieve plotwendingen en eindes veel meer ruimte voor het maken van eigen keuzes. Veel innovaties uit de multiplayer van het eerste Black Ops-deel zijn meegenomen naar de singleplayer van dit vervolg. Door het continu wisselen tussen het verleden (de jaren tachtig) en de toekomst (het jaar 2025) verveelt de game geen seconde.
Wat Blacks Ops 2 vooral interessant maakt is dat het de eerste Call of Duty in een futuristische setting is. Treyarch schotelt je een blik in de nabije toekomst voor waarbij drones, wingsuits en killer robots het slagveld betreden. De link met Sledgehammers Advanced Warfare is dan ook snel gemaakt. Toch verzekeren de makers van Call of Duty: Advanced Warfare dat hun game geen Black Ops 3.0 is. "Het is niet hetzelfde universum, niet dezelfde periode en niet dezelfde technologie. Advanced Warfare is totaal anders," aldus de studio.
Met de uitbreidingen niet meegerekend is Call of Duty: Ghosts van Infinity Ward alweer het tiende deel in de reeks. Het is de eerste Call of Duty voor de nieuwste generatie PlayStation- en Xbox-consoles. Met een post-apocalyptische setting en afgerichte herdershonden heeft het alle ingrediënten om de overtreffende trap van zijn voorgangers te zijn. Er is echter kritiek op de game van zowel pers als spelers. Call of Duty: Ghosts doet te weinig om de formule fris te houden en voelt het als een haastklusje aan om op tijd als lanceringsgame voor de PlayStation 4 en Xbox One in de winkels te liggen.
Ondanks dat Activision binnen 24 uur voor een miljard dollar aan Ghosts-games verkoopt, merkt de uitgever later op dat Black Ops 2 het beter deed op salesgebied. Dat zou vooral liggen aan de split tussen de vorige en de huidige generatie spelcomputers, waardoor consumenten in de war raakten welke versie te kopen.
Met de Modern Warfare- en Black Ops-reeks heeft Call of Duty definitief de Tweede Wereldoorlog achter zich gelaten. Ondanks de slepende rechtszaak en de exit van de creatieve geesten achter de serie, is de Call of Duty-reeks uitgegroeid tot de meest dominante shooter binnen het shooter.
Call of Duty is zelfs een van de grootste gameseries van dit moment. Jaarlijks moeten de verschillende ontwikkelaars de torenhoge verwachtingen van miljoenen gamers waarmaken. Met een ietwat tegenvallende Ghosts en rivalen als Titanfall, Destiny, Battlefield Hardline, Evolve en Far Cry 4 in het kielzog is de druk voor Advanced Warfare in het najaar groter dan ooit.