ASUS TUF DASH F15 review - GeForce RTX 3070 in een betaalbare gaming laptop
Bijna een F16.
De ASUS TUF DASH F15 gaming laptop review van Carl kijkt of de Nvidia RTX 3070 GPU voor topprestaties zorgt in een betaalbaar jasje.
De nieuwe generatie grafische kaarten is er! In theorie toch. Wie een Nvidia GeForce 30-lijn- of AMD Radeon RX 60-lijn-GPU in zijn desktop wil, stoot vooral op een compleet gebrek aan voorraad. Het is een zeer frustrerende situatie, zeker nu ontwikkelaars consistent ray tracing beginnen te implementeren in games. Maar toch is er een manier om deze grafische kaarten al te bemachtigen: de nieuwe collectie gaming laptops is er namelijk mee uitgerust. De ASUS TUF DASH F15 bevat een RTX 3070 en heeft bovendien een bijzonder democratisch prijspunt van 1.750 euro. Voor zo'n scherpe prijs is dit zeker een degelijke gaming laptop, maar in ruil zijn er wel wat belangrijke toegevingen.
Mijn reviewexemplaar was uitgerust met een Intel Core i7-11370H, 16GB werkgeheugen en een SSD van 1 terabyte. De echte aandachtstrekker is echter de Nvidia GeForce RTX 3070 onder de motorkap (het goedkopere model van deze laptop is uitgerust met een RTX 3060). Vergis je niet: voor laptops krijgen RTX-kaarten een speciale 'mobile'-variant die het met minder rekeneenheden en GDDR6 in plaats van GDDR6x moet doen. Desalniettemin zijn de prestaties met ray tracing respectabel. Bij het spelen van Control met alle settings op High en ray tracing volledig ingeschakeld, zit de framerate tussen de 40 en 50 frames per seconde (mits DLSS is ingeschakeld). Horrorgame The Medium is ondertussen berucht vanwege zijn splitscreensecties die het uiterste van CPU's en GPU's vergen en ook de ASUS TUF DASH F15 blijft soms haperen. Met alle settings op Ultra en ray tracing actief zit de framerate ergens tussen de 30 en 40 frames per seconde. In andere secties draait de game wel aan een stabiele 60fps. Voor een betaalbare prijs krijg je dus een gaming laptop die geen absolute topprestaties qua ray tracing aflevert, maar desalniettemin indrukwekkend blijft.
Wanneer je de ASUS TUF DASH F15 vergelijkt met andere gaming laptops zonder ray tracing in te schakelen, wordt het echter duidelijk dat de CPU het grote pijnpunt van deze laptop is. De Intel H35-serie is de nieuwe lijn Intel-CPU's specifiek bedoeld voor mobiele apparaten, maar door een TDP (thermal design power) van 35W stelt de i7-11370H diep teleur. Oudere gaming laptops zoals de Razer Blade Pro persen gemiddeld 15 à 20 frames per seconde meer uit games, hoewel ze een 'last-gen' RTX 20-kaart en 10th Gen Intel-processor hebben. Hun CPU's draaien echter aan 45W, waardoor de GPU meer tot zijn recht kan komen. De i7-11370 CPU van de ASUS TUF DASH F15 zorgt er dus voor dat het potentieel van de RTX 3070 niet waargemaakt wordt.
Ook voor contentcreatie is de CPU een probleem. De Intel Core i7 is immers een quadcore die worstelt met het snel renderen van videos. AMD Ryzen CPU's of de Intel Core i9-lijn zijn wat dat betreft betere keuzes voor content creators. Ook het scherm van de ASUS TUF DASH F15 is niet ideaal voor deze groep. Met een maximale resolutie van 1080p is het uiteraard niet mogelijk om 4K-video's op een nuttige manier te bewerken (al is er wel een Thunderbolt 4-poort waardoor je de laptop kunt verbinden met een 4K-monitor). Qua helderheid scoort het scherm gemiddeld, maar de contrastratio is erg laag rond de 930:1. Ik vond het scherm ook nogal 'koel' overkomen qua kleurprofiel, maar dat is deels een persoonlijke voorkeur. Ben je een contentcreator, dan is dit dus niet de laptop bij uitstek.
Het scherm is daarentegen ideaal voor competitieve games. Hoewel beperkt tot 1080p, ondersteunt het scherm van de ASUS TUF DASH F15 immers een refresh rate tot 240Hz. Ideaal dus voor competitieve games zoals Counter-Strike: Global Offensive of Valorant. Ook de responstijd (de snelheid waarmee je beeld nieuwe pixels kan weergeven) is werkelijk uitstekend: amper 3ms. Dit scherm is daarmee een van de allersnelste en meest responsieve die ik reeds heb getest. Dit is dan ook de gaming laptop bij uitstek voor wie graag competitieve games speelt en een ietwat kleiner budget heeft.
Qua extern design heeft de ASUS TUF DASH F15 enkele belangrijke plus- en minpunten. Om met het goede nieuws te beginnen: deze 15.6 inch-laptop is een van de lichtste op de markt, met een gewicht van amper 2.1 kilogram. De dunne bezel rond het scherm geeft het een zeer stijlvolle look. Ook qua aansluitingen zit het snor: je krijgt in totaal drie USB-A-poorten, een USB-C / Thunderbolt 4-poort (waardoor je een 4K 120Hz-scherm kunt aansluiten), een gigabit-ethernetaansluiting, een 3.5mm jack en een HDMI 2.0-ingang. Qua looks is het echter minder goed gesteld. Het keyboard licht vaalgroen op en de WASD-toetsen zijn wit, tegen een zwarte chassis. Hoewel het gebrek aan RGB logisch is voor zo'n betaalbare laptop, kun je met fn+F4 maar schakelen tussen drie patronen (vast, pulserend of knipperend) die ik geen van allen aantrekkelijk vond. De kleuren van de backlighting en het lettertype op de toetsen doen wat denken aan scififilms aan het begin van dit millennium, en dat bedoel ik niet op een positieve manier. Ook het gebruikte materiaal laat te wensen over doordat het erg gemakkelijk vetvlekken verzamelt waar je pols steunt. Niet bepaald een visueel pareltje dus.
Tot slot weten de extra functies van de ASUS TUF DASH F15 ook niet altijd te overtuigen. De speakers van de laptop zelf zijn van goede kwaliteit, maar het maximumvolume is erg stil. Dat is vooral een probleem doordat de koeling van de laptop wél enorm luid is. Je kunt met fn+F5 schakelen tussen verschillende prestatieprofielen en de 'Silent'-modus is ook effectief stil, maar dat gaat gepaard met mindere prestaties. Wanneer de 'Turbo'-modus aan staat (en dat zul je ook effectief willen voor de beste performance) klinkt het bijna alsof de F15 in een F16 gevechtsvliegtuig verandert. De achterkant en zijkanten (vooral de rechterkant, waar je muis is) van de laptop worden ook enorm warm, waardoor dit geen ideaal apparaat is om onderweg te gamen. Je kunt het scherm ook niet erg ver plooien, maar tegelijk zorgt dat er wel voor dat de laptop zeer stevig aanvoelt. Het gebrek aan webcam en de ondermaatse ingebouwde microfoon vormen tot slot een domper in tijden van COVID-19.
De ASUS TUF DASH F15 roept dus erg gemengde gevoelens op. Hoewel de RTX 3070 moeiteloos indrukwekkende ray tracing op je scherm tovert, is de Intel i7-11370H CPU teleurstellend. Door zijn lage TDP-waarde zorgt de CPU ervoor dat deze laptop amper beter presteert dan oudere laptops met een 10th Gen 45W CPU en een RTX 2080 Super Max-Q. De CPU en het 1080p-scherm maken deze laptop ook geen goede keuze voor contentcreators. Ben je echter een competitieve gamer, dan is de ASUS TUF DASH F15 wel de gaming laptop bij uitstek. Met een refresh rate tot 240Hz en een responstijd van 3ms is dit een razendsnel scherm, ideaal voor eSports-titels. Hoewel er praktisch en esthetisch ook minpunten zijn, maakt het extreem scherpe prijspunt uiteindelijk veel goed.
De ASUS TUF DASH F15 gaming laptop heeft een plekje verdiend in onze lijst met de beste gaming laptops in 2021. Neem zeker een kijkje als je zoekt naar een nieuw model.
Zin om aan je eSports-carrière te beginnen? Hier kun je de ASUS TUF DASH F15 kopen op Bol.com.