Tropico 3

In de eerste minuten zit zelfs een kil beeld: de paddenstoelwolk van een atoomtest torent hoog uit boven een panikerende Amerikaanse toerist. Mensen van mijn leeftijd hebben de Koude Oorlog maar als kleuter meegemaakt. Hij speelde zich af gedurende de meest ontvankelijke periode van ons leven, strooide met dat soort beïnvloeding dat in de jongste jaren van het leven recht naar het onderbewuste schiet. Omdat er niets bewust onthouden werd, omdat het leeg was, kan een of andere zenuwknoop in de hersenen van mij en mijn leeftijdsgenoten zich misschien nog een bordje herinneren, op de zandbakken: geen toegang, wegens atoomramp Chernobyl. Kil dus. Geloof het of niet, maar het is misschien het meest indringende beeld, de meest bijtende satire, die er dit jaar al uitgekomen is.

Bij de toon en stijl van het spel houdt de satire op, want het eigenlijke city building is vertrouwd. (Trouwens, mijn koninkrijk voor een review waar ik eens zou uitleggen wat een city builder met satirische gameplay zou inhouden – misschien werken de houthakkers alleen door hun eigen houthakkershutten in stukken te slagen, en Jezus ik ben aan het hyperventileren.) El Presidente blijkt de interessantste toevoeging aan de vertrouwde formule. Hij kan het ambt nog persoonlijker invullen, onder het spelen. Hij kan honderd procent legitiem verkozen worden, of met de stembusgang foefelen; zich alliëren met buitenlandse machten, en kiezen dewelke. Op die manier wordt El Presidente een cryptofascist zoals de Amerikanen hem graag installeren, of de meer vertrouwde militarist zoals de USSR het liever had.

Het hangt er maar vanaf wat de mensen op het eiland liever hebben. Demografie wordt vrij gedetailleerd weergegeven. Elke Tropicaan heeft noden die vervuld moeten worden, en sommige noden vinden ze belangrijker dan anderen. Ze hebben partijpolitieke voorkeuren, waardoor de bevolking onder nationalisten, intellectuelen, milieu-activisten en meer verdeeld kan worden. Om een verkiezing te winnen bespeel je die groepen. De religieuzen win je bijvoorbeeld door voor voldoende religieuze standplaatsen te zorgen. Of je ronselt individueel kiezers door hen te selecteren, en met de rijkdom aan informatie die dan verschijnt hun problemen na te gaan en op te lossen.

Of je fraudeert. Als het uitkomt ontstaan er problemen: dan verliezen de mensen het vertrouwen in de glorieuze leider, en kunnen de meest misnoegde burgers zich aansluiten bij een rebellenbeweging. Hier is waar Tropico zich onderscheid van andere city builders: de wispelturige burgerbevolking kan even goed onderdrukt worden. Worden ze te oproerig, dan wordt het tijd om de krijgswet af te kondigen, het politieapparaat te militariseren en de geheime politie achter de rebellenleiders te sturen. Een kant kiezen - democraat of dictator, communist of kapitalist - mag, moet niet, maar de tweespalt loopt door het spel.

Net zoals de keuzes die je af en toe in pop-up vorm bereiken: investeer de buitenlandse hulp of fraudeer het. Verkoop een oliebron aan de Amerikanen of ga de dure route: boor hem zelf aan. Onder het spelen blijken ze zelfs text adventures te zijn. Een voorbeeld. Pop-up: USSR-delegatie wil eiland bezoeken. Zeg ja en je relatie met de VS gaat achteruit. Zeg nee en de USSR is niet opgetogen. Zeg ja, en rol de rode loper nog eens goed uit: maak de betrokken partijen verschrikkelijk blij en verschrikkelijk niet. Ik kies: dat ze thuis blijven. Ik heb het al moeilijk genoeg met de Amerikanen sinds ik die verkiezingsuitslagen vervalste, twee jaar geleden. (Ik dreigde te verliezen omdat er hongersnood was. Omdat de maïsproductie die ik had opgezet niet op tijd af was. Luister goed: omdat ze luieriken zijn stemmen ze mij buiten. Elk volk krijgt de leider die het verdient.)